Hoenderloo, Deelen, Loenen

Lange wapperende rode, blonde of zwarte haren en een stel imposante horens. Bij de heren opzij en naar voren, bij de dames wijzen de horens juist de lucht in. Deze on-Nederlandse verschijning met een net zo on-Nederlandse naam, de Schotse Hooglander, is toch een directe afstammeling van de Europese Oeros die ooit in heel Europa voorkwam.

In de jaren zeventig van de vorige eeuw ontstond het idee de Nederlandse natuurgebieden te laten begrazen door grote grazers en werd een natuurlijke ontwikkeling van bos en heide gestimuleerd. In verschillende gebieden werden Galloways, konikpaarden en Heckrunderen uitgezet voor een natuurlijke begrazing. Op de Veluwe werden dat Schotse Hooglanders, de eerste groep kwam in 1982 naar de Veluwezoom. Inmiddels leven er over de hele Veluwe meer dan 160 van deze indrukwekkende dieren. De eerste jaren waren de dieren enorm en werden zij bijgevoerd met krachtvoer. Tegenwoordig kunnen de dieren leven van wat er in de natuur te vinden is. Ze zijn dan ook wat kleiner geworden, maar goed bestand tegen strenge winters en droge zomers. Ze hebben zelfs hun voortplanting hieraan aangepast. De meeste kalfjes worden geboren in april en mei, wanneer er veel gras is en de koeien goede melk kunnen geven.

De Schotse Hooglanders op de Veluwe zijn gek op het gras tussen de heide en zorgen daarmee dat de heide mooi open blijft. Ook de beginnende loofbomen vreten zij graag tussen de heideplanten vandaan. De jonge dennetjes eten ze niet op, maar in de bronstijd vormen deze een goede oefengevechtspartner voor de jonge stiertjes van de Schotse Hooglander, zodat ook van deze dennetjes weinig overblijft. Doordat de heide intact en open blijft, maar ook door de bemesting door deze grazers, is de biodiversiteit in het gebied enorm toegenomen. Van korstmossen en planten tot insecten, reptielen en amfibieën hebben hier hun habitat gevonden.

Deze fietsroute leidt je langs het Deelerwoud en de Loenermark. In beide gebieden kun je met een beetje geluk de mooie Schotse Hooglanders spotten. De grootste kans heb je bij de ingang Deelen van het Deelerwoud of bij het uitkijkpunt Loenermark. Ga op zoek naar de sporen die de grote grazers achterlaten. Zoals de ontbaste bomen, waar ze zo heerlijk tegenaan hebben geschuurd om eventuele jeuk te verlichten. Maar ook de mest die de dieren achterlaten, vormt een natuurlijk spoor. Ondanks dat Schotse Hooglanders heel zachtaardige dieren zijn, moet je toch wel een aantal regels in acht nemen. De doorgaans rustige dieren worden zelden agressief, maar als ze wèl eens onrustig zijn, kunnen ze je met hun enorme horens toch flink verwonden. Houd dus afstand, liefst minimaal 25 meter, laat de dieren met rust, verstoor hun natuurlijke gedrag niet en vooral mag je de dieren nooit voeren!



Deze Premium fietsroute is samengesteld door onze redacteur: Désirée van Uffelen