Vught, Sint-Michielsgestel, Haaren

Kamp Vught is bij de meeste mensen wel bekend. Minder bekend is dat alvorens Kamp Vught in januari 1943 in gebruik genomen werd, er al twee andere kampen bestonden ten zuiden van Den Bosch: kamp Sint-Michielsgestel en kamp Haaren. De twee kampen liggen hemelsbreed maar 10 kilometer van elkaar vandaan en kennen een bijzondere geschiedenis. In beide kampen werden honderden Nederlandse mannen gegijzeld door de Duitse bezetter.

De gijzelaars waren niet zomaar gekozen, de heren waren de crème de la crème van Nederland. Ze bekleedden allemaal belangrijke functies als politicus, hoogleraar, geestelijke, muzikant, advocaat of schrijver. De Duitsers beschouwden deze elitegroep als onderpand. Zolang het Nederlandse volk zich goed zou gedragen, zou hen niks overkomen. Pas zodra opstand of verzet ontstond, dan zouden de Duitsers represailles uitvoeren en gijzelaars fusilleren.

De eerste lichting van 460 bekende Nederlanders werd op 4 mei 1942 opgepakt en jarenlang gegijzeld in het Kleinseminarie Beekvliet te Sint-Michielsgestel. Onder hen waren Willem Banning, Jan Donner en Frans Wijffels.

Een tweede groep van 600 invloedrijke Nederlanders volgde twee maanden later en werd opgesloten en gegijzeld in het grootseminarie Haarendael, dat in september 1941 als Kamp Haaren in gebruik was genomen.

In beide zogeheten interneringskampen leerden de gijzelaars elkaar goed kennen. Er ontstond een saamhorigheid die ook werd aangeduid als ‘geest van Gestel’. Mede als gevolg van de discussies die de gijzelaars in kamp Sint-Michielsgestel hielden, werd direct na de oorlog de PvdA opgericht.

Met deze fietsroute kom je langs beide gijzelaarskampen alsmede langs concentratiekamp Vught.