Steenfabriek De Zandberg - Gendt

Steenfabriek De Zandberg in Gendt is een van de oudste nog actieve baksteenfabrieken in Nederland. De oorsprong van De Zandberg gaat terug tot ten minste 1686, toen op een kaart al een gebouw of veldoven werd weergegeven op de locatie. In 1780 werd de steenoven in gebruik genomen door een ondernemer genaamd Van Ommeren. Tien jaar later kwam de oven in handen van Nicolaas Arntz uit Millingen, waarna zijn zoon Hendrik de leiding overnam.

In 1887 introduceerden de gebroeders Terwindt de stoommachine in de fabriek, wat de productiviteit aanzienlijk verhoogde en een belangrijke stap was in de mechanisatie van de baksteenindustrie in de regio.

Van april tot september werkten arbeiders, vaak hele gezinnen, aan het uitgraven van klei en het vormen van stenen. Kinderen hielpen mee, en het werk was fysiek veeleisend.

In 2021 werd het kunstwerk 'De Hinkelman' onthuld nabij de fabriek. Dit beeld, gemaakt door kunstenares Rineke Verhoeven, eert de arbeiders die dagelijks stamppot en pap aten uit de zogenaamde 'hinkelman': twee aan elkaar gelaste emaillen keteltjes. Het kunstwerk symboliseert de kracht en toewijding van de arbeiders die de bakstenen produceerden.

Tegenwoordig is Steenfabriek De Zandberg nog steeds actief en produceert wekelijks meer dan een miljoen bakstenen, waaronder traditionele rode, witte en zwarte stenen die populair zijn in moderne architectuur. De fabriek is onderdeel van Rodruza BV en is gevestigd aan de Polder 8 in Gendt.