Herinneringskamp Dalum - Geeste

In mei 1939 werd het kamp Dalum door de justitiële administratie ingericht voor circa 1.500 strafgevangenen, als onderdeel van de uitbreiding van het systeem van de Emsland­kampen van zeven naar vijftien kampen. Echter, nog voordat het door strafgevangenen in gebruik kon worden genomen, begon in september 1939 de Tweede Wereldoorlog en nam de Wehrmacht het terrein over als krijgsgevangenenkamp (Zweiglager) van het hoofdkamp VI C Bathorn.

In september 1941 waren er al ongeveer 4.100 Sovjet‐krijgsgevangenen in Dalum ondergebracht, die aanvankelijk werden ingezet voor ontginning en daarna voor landbouw- en bedrijfsarbeid. De combinatie van zware dwangarbeid, gebrek aan voeding en onderdak, en het strenge regime leidde tot talloze slachtoffers.

In 1942 werd het kamp overgenomen door de Luftwaffe als opslag- en werkplaats. Vanaf januari 1945 functioneerde het terrein als buitenkamp van het concentratiekamp KZ Neuengamme, waarbij gevangenen in de winter van 1944/45 massaal en onder erbarmelijke omstandigheden werden ingezet voor de aanleg van verdedigingswerken. In maart 1945 werd een deel van de gevangenen door de SS overgevoerd in de richting van Neuengamme.

Op de oorlogsbegraafplaats in Dalum liggen tussen de 8.000 en 16.000 onbekende Sovjet‐krijgsgevangenen in massagraven; daarnaast zijn er individuele graven van 38 geïdentificeerde personen uit de Sovjetunie, een geïdentificeerde persoon uit Italië en 9 onbekende gevangenen.

Nu kun je het terrein bezoeken als herinneringskamp. Een aantal van de oorspronkelijke gebouwen zijn gerestaureerd en te bezichtigen. Binnen is een tentoonstelling ingericht die de geschiedenis van het kamp, de context van de Emslandkampen en meer oorlogsverhalen vertelt.