Gemeenlandshuis Breestraat - Leiden

Een rijksmonument en een van de mooiste gebouwen van Leiden. Voor het Hoogheemraadschap is dit een belangrijke historische plek. In 1578 werd het pand aangekocht ten behoeve van de dijkgraaf en hoogheemraden van Rijnland. Sindsdien functioneerde het als logeer- en vergader locatie voor de hoogheemraden en als woonhuis voor de dijkgraaf.

Het pand, waarschijnlijk gebouwd in de veertiende eeuw, bevond zich in een slechte staat. Daarom besloot het bestuur in 1590 zelfs om het pand te verkopen. Uiteindelijk werd van dit besluit afgezien en werd het pand grondig verbouwd. Het gerucht gaat dat deze verbouwing gehinderd werd door de ruzies tussen het Leidse stadsbestuur en het Hoogheemraadschap die op dat moment plaatsvonden. Het kon niet zo zijn dat het Gemeenlandshuis er mooier uitziet dan het stadhuis, dat op een steenworp afstand lag.

Eeuwenlang heeft het bestuur van het waterschap hier gezeteld. In de 19de eeuw kreeg het Gemeenlandshuis meer een kantoorfunctie en dat bleef het totdat in 1999 het huidige kantoorpand op het Bio Science Park werd geopend. Tegenwoordig wordt het pand gedeeltelijk verhuurd aan bedrijven. Af en toe gebruikt Rijnland het gemeenlandshuis zelf ook voor vergaderingen en zijn er ontvangsten en rondleidingen.