Buitenplaats Vaeshartelt - Maastricht

Deze prachtige buitenplaats is nu een hotel, restaurant en evenementenlocatie, maar haar geschiedenis gaat eeuwen terug. In de tiende eeuw was koningin Gerberga regentes over het gebied van Hartelt, zoals het toen nog heette. Nadat zij in 968 afstand deed van haar bestuurlijke functie en in het klooster van Reims ging leven, schonk zij al haar bezittingen - waaronder het gebied van Hartelt - aan de abdij van Reims. Dit is de eerste schriftelijke vermelding van Hartelt.

In de 14de eeuw komt Hartelt in handen van Servaes van Mulcken en sindsdien wordt het gebied Hartelt van (Ser)Vaes of Vaeshartelt genoemd. In 1841 koopt Petrus Dominicus Regout de buitenplaats aan voor koning Willem II. Na diens dood neemt Regout de buitenplaats over. Er wordt een landschapspark aangelegd naar een ontwerp van de Belgische tuinarchitect Jean Gindra. Hierin komen vele tuinsieraden te staan, maar na de dood van Regout versobert de buitenplaats in hoog tempo en veel onderdelen verdwijnen.

Het uit de 18e en 19e eeuw daterende L-vormige hoofdgebouw wordt in 1994 gerestaureerd en twee eigentijdse vleugels met conferentieruimten en 84 hotelkamers worden gebouwd op de funderingen van vroegere bouwwerken. In 2013 is de zogenaamde Bloemenheuf weer toegevoegd aan de buitenplaats. Hier is een proeftuin aangelegd waar 200 hoogstamfruitbomen zijn geplant met wel 80 verschillende soorten oude fruitrassen, twee kilometer aan diverse soorten lei- en kleinfruit en een groentetuin. In deze tuin bevindt zich ook het Bijenpaviljoen, afkomstig van de Floriade, dat op Vaeshartelt een tweede leven heeft gekregen. Dat past in de filosofie van de buitenplaats, die volledig biologisch en ecologisch wordt beheerd.