Hoorn, Scharwoude, Avenhorn

Het Hoornse Hop is een beschutte baai aan de westkant van het Markermeer, tussen Hoorn en Schardam. Waar ooit de Zuiderzee vrij spel had, ligt nu een stil en open water dat vooral bekend is bij vogelspotters, watersporters en dijkfietsers. De smalle strook land langs het Hop heeft eeuwenlang gediend als bescherming tegen het water, maar ook als toegangspoort tot de wereld. De dijken, die nu zo vanzelfsprekend ogen, zijn het resultaat van eeuwen werk tegen de kracht van de zee.

Aan de waterzijde liggen dorpen als Schellinkhout, Scharwoude en Warder – kleinschalig, maar met karakter. Ze zijn gevormd door het ritme van het land, de nabijheid van het water en de handel die via Hoorn tot ver over de grenzen reikte. In Hoorn zelf herinneren pakhuizen, havens en gevelstenen nog altijd aan het VOC-verleden. Maar ook het dagelijks leven, de markt en het onderhoud van de dijken bepaalden hier de toon.

Verder het land in liggen dorpen als Zwaag, Beets en Avenhorn. Dit gebied is van oudsher ingericht als veenweidegebied, met een patroon van lange sloten en rechte kavels. De dorpen ontstonden als lintnederzettingen langs dijken en wegen en zijn nauw verbonden met de agrarische ontwikkeling van de regio. De grond werd in de loop van de tijd afgegraven, ontwaterd en geschikt gemaakt voor veeteelt en later ook akkerbouw. Veel van de oorspronkelijke stolpboerderijen zijn nog aanwezig, vaak in gebruik als woning of agrarisch bedrijf. Hoewel de steden in de omgeving zijn gegroeid, heeft dit achterland zijn landelijke karakter grotendeels behouden.