Zoutkamp, Ulrum, Leens

Al 600 jaar voor Christus vestigden de eerste bewoners zich al in dit kustgebied, en daarmee is het een van de oudste cultuurlandschappen van Nederland. Om niet overspoeld te worden, werden wierden opgeworpen, kunstmatige woonheuvels die nog steeds zichtbaar zijn. De historische kerkjes staan nog altijd op het hoogste punt.

Waar nu het landschap open en groen oogt, lag ooit de kustlijn: het gebied rond Zoutkamp grensde eeuwenlang direct aan de Lauwerszee en stond in verbinding met de Waddenzee. Door dijkenbouw en inpoldering is de zee inmiddels ver teruggedrongen en ligt Zoutkamp landinwaarts, te midden van vruchtbare kleigrond die eeuwenlang belangrijk was voor de landbouw in de regio.

Zoutkamp was lang de enige toegang over water tot de stad Groningen. Daarom legerden de Spanjaarden er tijdens de Tachtigjarige Oorlog een garnizoen. In 1589 veroverde Willem Lodewijk het plaatsje tijdens de Slag om Zoutkamp. Tegenwoordig wordt het dorp vooral veroverd door toeristen die in de zomer graag neerstrijken bij de haven of een visje eten langs het water.

Ook Ulrum kent een rijk verleden: het was ooit een regionaal centrum van betekenis met meerdere kerken, waarvan de oudste teruggaat tot de 12e eeuw. Leens ligt iets zuidelijker, met als historische blikvanger het imposante Verhildersum, een borg die herinnert aan de tijd van landadel op het Groninger platteland.