Fietsroute Opsterlandse Compagnonsvaart
Gorredijk, Donkerbroek, Klein Groningen
Wie vandaag langs het rustige water van de Opsterlandse Compagnonsvaart fietst, kan zich bijna niet voorstellen dat hier ooit een drukte van belang heerste. Toch is dit kanaal het kloppende hart van een eeuwenoud verhaal vol turf, handel en doorzettingsvermogen. In de 17e eeuw draaide de turfhandel op volle toeren. Er werd op grote schaal veen afgegraven. Om al die turf ook echt te kunnen vervoeren, moesten er waterwegen komen. En dus namen de ‘compagnons’ het heft in eigen handen. Deze compagnons waren samenwerkende verveners: investeerders, vaak rijke burgers of ondernemers, die hun geld stopten in het aanleggen van vaarwegen om winst te maken uit de turfwinning. In Opsterland, waar het veen dik en rijk was, groeven zij met man en schop de Compagnonsvaart uit. Steeds verder en verder, dieper het veengebied in. In totaal is het kanaal 34 kilometer. In 1630 ging de eerste schop de grond in bij de Nieuwe Vaart in Gorredijk. Na 200 jaar werd, via Donkerbroek, Oosterwolde en Appelscha, het eindpunt bereikt bij de Drentse Hoofdvaart in Smilde. De aanleg van deze vaart was geen luizenbaantje. Het werk werd grotendeels met de hand gedaan, met schep, kruiwagen en heel veel doorzettingsvermogen. Arbeiders werkten zich letterlijk door modder en water, vaak voor een karige beloning. Toch bracht het kanaal welvaart. Gorredijk groeide uit tot een bruisend handelscentrum, omdat de Compagnonsvaart er dwars doorheen liep. Langs het water verschenen statige huizen, pakhuizen, bruggen en sluizen. Langs het kanaal vind je negen sluizen en tien kleine draaibruggetjes. De sluizen worden allen met de hand bediend. In Gorredijk worden de bruggetjes ook met de hand bediend, maar de meeste zijn elektrisch. In de 20e eeuw verloor de turf zijn waarde als brandstof, en daarmee daalde ook het belang van de vaarwegen. Delen van de Compagnonsvaart dreigden gedempt te worden. Maar gelukkig keerde het tij in de jaren 1970, toen de pleziervaart opkwam. De Opsterlandse Compagnonsvaart werd opgeknapt en kreeg een tweede leven. Dit keer niet voor turf, maar voor toerisme.
| Routebeschrijving | Afstand | Totale afstand | |
|
Start: Herenweg , 8435 WG Ooststellingwerf | 45.7 KM | |
|
Van
55
naar
8
|
3949 M | 3.9 KM | |
| Neem Herenweg in oostelijke richting | 633 M | ||
| Ga linksaf naar Kerkereed | 944 M | ||
| Ga rechtdoor naar Koelandsweg | 778 M | ||
| Ga iets naar rechts naar Bovenveld | 777 M | ||
| Sla links om op Bovenveld te blijven | 817 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 08 | 0 M | ||
|
Van
8
naar
37
|
1832 M | 1.8 KM | |
| Neem Schansmeerweg in noordelijke richting | 1.8 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 37 | 0 M | ||
|
Van
37
naar
9
|
3826 M | 3.8 KM | |
| Neem Schansdijk in noordwestelijke richting | 416 M | ||
| Ga linksaf naar Wijkweg | 1.5 KM | ||
| Ga rechtsaf naar Stobbepoelweg | 999 M | ||
| Ga rechts naar Schapendrift | 711 M | ||
| Ga linksaf naar Leidyk | 156 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 09 | 0 M | ||
|
Van
9
naar
93
|
2322 M | 2.3 KM | |
| Vertrek in noordelijke richting | 9 M | ||
| Ga iets naar links | 623 M | ||
| Ga linksaf | 744 M | ||
| Ga iets naar links naar Loksleane | 556 M | ||
| Ga rechts naar Loksleane | 390 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 93 | 0 M | ||
|
Van
93
naar
35
|
724 M | 0.7 KM | |
| Neem Loksleane in noordwestelijke richting | 507 M | ||
| Ga links naar Merkebuorren | 217 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 35 | 0 M | ||
|
Van
35
naar
47
|
1849 M | 1.8 KM | |
| Neem Merkebuorren in zuidwestelijke richting | 138 M | ||
| Links afbuigen om op Merkebuorren te blijven | 462 M | ||
| Ga linksaf | 921 M | ||
| Ga linksaf naar Opper Haudmare | 106 M | ||
| Ga rechtsaf | 7 M | ||
| Ga rechtdoor naar Klein Groningen | 121 M | ||
| Ga iets naar links naar Compagnonsfeart | 94 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 47 | 0 M | ||
|
Van
47
naar
43
|
2168 M | 2.2 KM | |
| Neem Compagnonsfeart in zuidwestelijke richting | 2.2 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 43 | 0 M | ||
|
Van
43
naar
5
|
2262 M | 2.3 KM | |
| Neem Compagnonsfeart in zuidwestelijke richting | 2.3 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 05 | 0 M | ||
|
Van
5
naar
25
|
1984 M | 2 KM | |
| Neem Skoalleane in noordwestelijke richting | 388 M | ||
| Ga rechtsaf naar Binnenwei | 190 M | ||
| Sla links om op Binnenwei te blijven | 327 M | ||
| Ga iets naar links | 496 M | ||
| Ga rechtsaf naar Berchleane | 583 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 25 | 0 M | ||
|
Van
25
naar
69
|
1736 M | 1.7 KM | |
| Neem Bûtewei in zuidwestelijke richting | 1.7 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 69 | 0 M | ||
|
Van
69
naar
3
|
3386 M | 3.4 KM | |
| Vertrek in zuidoostelijke richting | 516 M | ||
| Ga in de aangegeven richting | 8 M | ||
| Ga rechtsaf | 424 M | ||
| Ga links naar De Buorren | 1.1 KM | ||
| Ga linksaf naar Swanneblom | 9 M | ||
| Ga rechtsaf naar De Buorren | 462 M | ||
| Ga rechtsaf | 824 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 03 | 0 M | ||
|
Van
3
naar
67
|
1812 M | 1.8 KM | |
| Neem Bûtewei in westelijke richting | 1.8 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 67 | 0 M | ||
|
Van
67
naar
65
|
6786 M | 6.8 KM | |
| Neem Spaltenbrêge in zuidelijke richting | 1.3 KM | ||
| Ga rechtdoor naar Kerkewal | 1.4 KM | ||
| Ga links naar Langewâl | 4 M | ||
| Sla rechts om op Langewâl te blijven | 255 M | ||
| Ga links naar 't Leantsje | 267 M | ||
| Sla links om op 't Leantsje te blijven | 179 M | ||
| Ga iets naar rechts naar De Vlecke | 177 M | ||
| Ga rechtsaf naar Sjoelstrjitte | 130 M | ||
| Ga linksaf naar Nijlân | 335 M | ||
| Ga rechtsaf | 76 M | ||
| Links aanhouden op de splitsing | 1.3 KM | ||
| Ga rechtdoor naar Compagnonsfeart | 1.4 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 65 | 0 M | ||
|
Van
65
naar
16
|
1695 M | 1.7 KM | |
| Neem Pôlebrege in zuidoostelijke richting | 45 M | ||
| Ga iets naar links naar Slûsleane | 1.5 KM | ||
| Ga rechtsaf naar Schoolweg | 13 M | ||
| Ga linksaf naar Sluiswegje | 154 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 16 | 0 M | ||
|
Van
16
naar
14
|
2495 M | 2.5 KM | |
| Neem Jelle van Damweg in noordoostelijke richting | 2.5 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 14 | 0 M | ||
|
Van
14
naar
1
|
2351 M | 2.4 KM | |
| Neem Jelle van Damweg in oostelijke richting | 2.4 KM | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 01 | 0 M | ||
|
Van
1
naar
88
|
2422 M | 2.4 KM | |
| Neem Bij de Leijwei in noordoostelijke richting | 1.4 KM | ||
| Sla rechts om op Bij de Leijwei te blijven | 258 M | ||
| Ga rechtsaf naar Peelrug | 756 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 88 | 0 M | ||
|
Van
88
naar
55
|
2144 M | 2.1 KM | |
| Neem Peelrug in oostelijke richting | 242 M | ||
| Ga in de aangegeven richting | 13 M | ||
| Ga rechtsaf naar Petersburg | 447 M | ||
| Ga in de aangegeven richting | 938 M | ||
| Ga rechtdoor naar Petersburg | 504 M | ||
| U bent gearriveerd bij knooppunt 55 | 0 M |